Wopke Wiebes – wie grijpt zijn kans?

Eindelijk, daar is ie dan. We noemen hem Wopke Wiebes, ofwel het Nationaal Groeifonds. Je zou het bijna vergeten maar het nieuwe investeringsfonds stond vorig jaar al in de steigers. Nu we inmiddels door Covid 19 zijn overvallen is de timing perfect. We gaan de komende 5 jaar € 20 miljard investeren om het verdienvermogen van Nederland te stimuleren. Dat is geen overbodige luxe want het groeivermogen van de Nederlandse economie is flink weggezakt zoals bijgaande grafiek illustreert. De coronacrisis maakt het urgent.

Het fonds is bestemd voor grote projecten, minimaal € 30 miljoen per project. Het moet om eenmalige additionele uitgaven gaan, dus echte investeringen, niet om zaken die elk jaar opnieuw geld kosten. Een loonsverhoging voor het zorgpersoneel kan niet uit dit fonds komen. Projecten die al gepland zijn of sowieso gedaan moeten worden, mogen hier ook niet van betaald worden. Niet dus het onderhoud van de bruggen in Amsterdam. Er zijn 3 terreinen die in aanmerking komen: kennisontwikkeling, infrastructuur en innovatie/R&D.

Maar we hebben toch al zo’n fonds? Is Invest-NL niet net zoiets? Nou nee dus. Invest-NL is voor projecten die een goed rendement opleveren en gericht zijn op maatschappelijke opgaven als de financiering door marktfalen niet lukt. Voor een investering van het Wopke Wiebes fonds is er geen rendementsdoelstelling. Ze betaalt zich niet terug als financieel rendement voor de investeerder maar in een groter verdienvermogen van de samenleving als geheel.

De toekenning van geld aan projecten volgt een weldoorwrochte procedure met centraal daarin een commissie van 10 mensen die een zwaarwegend advies aan het kabinet geven. Enkele bekende namen uit de commissie: prins Constantijn, ambassadeur van StartupDelta, Feike Sijbesma voormalig topman van DSM en bekend om zijn inzet voor duurzaamheid, oud minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, wetenschapper Robbert Dijkgraaf die de klimaatopgave ook hoge prioriteit geeft en Laura van Geest, voorzitter van de AFM en tot voor kort directeur van het CPB.

Er is geen concrete opdracht een deel van het geld in de energietransitie of meer algemeen in duurzaamheid te investeren maar het is wel de verwachting dat dit zal gebeuren. Het kabinet heeft zelf geen concrete voorbeelden gegeven maar de criteria zijn duidelijk en daar is veel onder te brengen. Persoonlijk hoop ik op een mooi project om in een klap de taalachterstand van veel peuters aan het begin van de basisschool een stuk te verkleinen. Ik zou ook graag een inspirerend project voor ziektepreventie zien. Bovenaan mijn wensenlijstje staat betere opslag/distributie van schone energie.

Hebt u al bedacht wat uw favoriete project zou zijn? Het is de bedoeling dat nog deze kabinetsperiode de eerste projecten van start gaan. Over 6 maanden weten we meer.