Groener online

Afgelopen zomer bracht Arjen Lubach onder de aandacht dat er heel wat windmolens geplaatst moeten worden om de datacenters die nodig zijn voor onze online activiteiten van schone energie te voorzien. De elektriciteitsconsumptie van de data centers is nu al groter dan 1% van het wereldwijde energieverbruik. Eigenlijk was het een beetje uit de aandacht verdwenen dat computers zulke energie-slurpers zijn. Vroeger stonden ‘computerruimtes’ erom bekend dat er extra airconditioning in stond, de ventilatoren een hoop kabaal maakten en het in die ruimtes toch ongelooflijk warm was. Met de intrede van de PCs verdween dat beeld naar de achtergrond. PCs, laptops, tablets, smartphones, het beeld werd steeds moderner en zonder er bij stil te staan ontstond een vermoeden dat al die mooie, nieuwe communicatiemiddelen natuurlijk uitstekend in de moderne tijd passen. Uiteraard kan het dan niet klimaatonvriendelijk zijn. Ik schrok dan ook toen bleek dat de CO2 uitstoot van een online kerstkaart groter is dan van een kaart die de postbode in de brievenbus stopt. De energie-efficiëntie van de digitale wereld is wel enorm verbeterd de afgelopen decennia, maar het verbruik is nog steeds heel hoog.

Wetenschappers van enkele Amerikaanse en Engelse onderzoeksgroepen hebben nu de ecologische voetafdruk van ons internet gebruik in kaart gebracht (Resources, Conservation & Recycling 167 (2021) 105389, gerapporteerd in Duurzaam Nieuws). Bijvoorbeeld van online vergaderen of het streamen van films. Ja, dat geeft een forse CO2 uitstoot en kost veel water. Om concreet te worden: een uur online video-vergaderen veroorzaakt een uitstoot van 150—1000 gram CO2 en verbruikt 2 – 12 liter water. Overigens zit hier wel aanzienlijke variatie in tussen verschillende landen.

Nu het goede nieuws. De voetafdruk van online vergaderen wordt voor maar liefst 96% veroorzaakt door het gebruik van de webcam. Ook de kwaliteit van het beeld speelt een grote rol. De milieubelasting van een streamingdienst kan met maar liefst 86% verminderd worden door de beeldkwaliteit op standaard te zetten in plaats van High Definition.

Ook een beetje maat houden in ons internet gebruik is misschien een goed idee. De onderzoekers stelden vast dat sinds de start van de lockdown het internetverkeer met ongeveer 20% is toegenomen. Als dat zo door gaat tot eind 2021, dan hebben we een bos van 185.000 vierkante kilometer nodig om de extra CO2 uitstoot te compenseren. Met het extra water dat er voor nodig is zouden 300.000 Olympische zwembaden gevuld kunnen worden. Maar er zijn dus een paar makkelijke keuzes die we zelf kunnen maken en die grote invloed hebben op de milieu-impact van ons internet gebruik.