Zwarte wiek?

Is het een goed idee om een van de wieken van een windmolen zwart te maken? Die vraag kwam op toen GroenLinks een motie daarover door de Vlaardingse gemeenteraad wist te loodsen. Het zou de vogelsterfte verminderen. Al snel bleek dat ook in de Eerste Kamer een dergelijke motie is aangenomen. Het VEC is bezig met de offerte-aanvraag voor de windturbines voor het Oeverbos. Natuurlijk duik je er dan wat dieper in; nu is er nog gelegenheid een zwarte wiek in de specificatie op te nemen.

Ton van der Steen, voorzitter van het VEC, is er grondig ingedoken. Al snel bleek dat er meer vragen dan antwoorden zijn. De oorsprong van het idee ligt in Noorwegen. Daar lijkt in een onderzoek van beperkte omvang geconstateerd te zijn dat er minder zeearenden het slachtoffer worden van windmolens als een van de wieken zwart is. Maar zeearenden zie je niet zo vaak in Vlaardingen. Een leverancier van windturbines vraagt zich af of een zwarte wiek misschien temperatuurverschillen van de wieken veroorzaakt en daarmee tot instabiliteit leidt. Van verschillende kanten horen we dat onderzoeken worden gestart om meer duidelijkheid te krijgen. Maar zonder risico is zo’n zwarte wiek niet. En of er wel voordelen zijn bij een kleiner type windturbine in onze omgeving is onzeker. Daarmee lijkt het duidelijk dat we nu in elk geval niet kunnen overgaan tot het bestellen van een zwarte wiek op onze molens.

Om het beeld compleet te maken heeft Ton opnieuw gekeken naar de onderzoeken die het VEC heeft laten uitvoeren over de risico’s van vogel- en vleermuissterfte als gevolg van de beoogde turbines van Oeverwind. De Omgevingsdienst Haaglanden heeft onderzoek hier in de regio gedaan. Er is veldwerk gedaan met mobiele radar en dit is aangevuld met gegevens van andere recente onderzoeken. Ook is gebruik gemaakt van gegevens over vogelsterfte in bestaande windparken in Nederland, België en Duitsland. De Omgevingsdienst Haaglanden concludeert dat het totaal aantal mogelijke vogelslachtoffers van de beoogde windturbines gemiddeld 40 per jaar bedraagt, verdeeld over 111 vogelsoorten. Dit is ruim binnen de normen. Om de vogelsterfte door windturbines in perspectief te plaatsen is ook een onderzoek van de USDA (Ministerie van Landbouw van de VS) Forest service interessant. Zoals bijgaande illustratie laat zien is vogelsterfte door windmolens heel laag vergeleken met de vogelsterfte door gebouwen, katten of hoogspanningslijnen.

Het Haringvliet is een Natura 2000 gebied. Voor dergelijke gebieden is ook belangrijk dat de rust van vogels niet door windmolens verstoord wordt of dat foerageergebieden minder bereikbaar worden. Bureau Waardenburg heeft onderzocht of Oeverwind een bedreiging kan vormen voor de vogels van het Haringvliet. Verschillende risico’s zijn overwogen voor een flink aantal verschillende vogelgroepen, gedragingen en omstandigheden. Het onderzoek concludeert dat de Oeverwind locatie zo ver af ligt van het Natura 2000 gebied dat nadelige effecten niet zullen optreden.

Uit deze onderzoeken mogen we concluderen dat de te verwachten invloed van Oeverwind op vogels ruim binnen de gestelde grenzen blijft. Mocht later blijken dat voor de vogels rond het Oeverbos een verlagen van de sterfte gerealiseerd kan worden door bijv. een zwarte streep op een wiek zonder dat dat nadelige gevolgen heeft voor de molen zelf, dan kunnen we misschien alsnog zo’n streep aanbrengen.