VEC gaat voor goedkope en groene energie van en voor Vlaardingers

Windenergie in Vlaardingen

Het VEC zet zich in voor de opwekking van meer windenergie in Vlaardingen. Windenergie is belangrijk, omdat iedere windmolen bijna 3.500 huishoudens van stroom kan voorzien. Vlaardingen telt 35.000 huishoudens en een nieuwe windmolen voorziet direct in ongeveer 10% van de stroombehoefte van de Vlaardingse huishoudens.

Het VEC staat voor het opwekken van duurzame energie van en voor Vlaardingen. Zeggenschap en opbrengsten moeten liggen bij de bewoners, organisaties en bedrijven. De gemeente Vlaardingen heeft dit beginsel ook in haar omgevingsbeleid vastgelegd. Zo liggen niet alleen de lasten (zicht, geluid), maar ook de opbrengsten (duurzame energie, rendement op de investering) bij de Vlaardingse gemeenschap. Het realiseren van een windmolen vraagt veel tijd en kennis. Daarom werken we samen met “de Windvogel” (WV); een coöperatie die ervaring heeft met windmolens.

In 2021/2022 zijn er veel stappen gezet. De leden zijn in de gelegenheid gesteld om te investeren in de windmolens. De exploitatie b.v. is door de 2 coöperaties opgericht en heeft als naam Oeverwind Vlaardingen BV. De bankfinanciering is bij de ASN rondgekomen en de opdracht aan Vestas is gegeven. Ook in het Oeverbos is de activiteit begonnen.
Er zijn info borden geplaatst over de werkzaamheden. Helaas lukt het niet om de windmolens neer te zetten zonder dat dit (tijdelijk) gevolgen heeft voor het groen. Voor een deel van de bomen en struiken is een nieuwe eigenaar gevonden. Nadat het werk is afgerond wordt een vergelijkbare hoeveelheid opnieuw aangeplant.

In het voorjaar van 2023 zijn de fundaties en de elektriciteitskabels aangelegd. Alle onderdelen voor de turbines zijn in de zomer aangevoerd en de eerste testen konden in oktober worden uitgevoerd. In de laatste maanden van 2023 hebben de turbines in het Oeverbos al een aanzienlijke hoeveelheid groene stroom geproduceerd.

Kan ik nog meedoen?

Het voornemen was dat beide coöperaties ieder 50% van het eigen vermogen in zouden brengen. Mede doordat de kosten fors gestegen zijn en de rente ook omhoog is gegaan, heeft het VEC haar aandeel in het eigen vermogen nog niet volledig in kunnen brengen. U bent van harte uitgenodigd om alsnog mee te participeren. Hier vindt u alle informatie en ook welke stappen u neemt om mee te doen. U kunt voor een bedrag van € 50,– of een veelvoud hiervan meedoen. Wel wordt verwacht dat u lid wordt van onze coöperatie. Wanneer u aan een project mee gaat doen, kunt u alleen kiezen voor een levenslang lidmaatschap van het VEC.

Waar staan de windmolens en hoe hoog zijn ze?

Hieronder ziet u de locaties van de twee nieuwe windmolens, in één lijn met de twee windmolens bij de Groote Lucht.

De hoogte van de windmolens is belangrijk voor de opbrengst. Hoger in de lucht waait het harder en vaker, waardoor de windmolens meer stroom leveren. Daarom moeten ook de wieken lang zijn: ze vangen dan meer wind. De windmolens zijn 141 meter hoog. Dat is de maximaal toegestane hoogte.

Wat zijn de technische kenmerken van de windmolens?

De windmolens in het Oeverbos zijn van het type Vestas V117-3,6. De turbines hebben een ashoogte van 80 meter en een wieklengte 58,5 meter. Het vermogen van de molens is 3,6 MW.

Hoe is de participatie geregeld?

De coöperaties VEC en De Windvogel hebben samen de windmolens ontwikkeld. Via het lidmaatschap kunnen alle inwoners, bedrijven en instellingen meedoen en participeren in windenergie.

 

De opbrengst van de verkoop van elektriciteit van de windmolens na aftrek van kosten en vergoeding voor gebruik van de grond, wordt gebruikt voor:

  • Natuurwind: Dit zijn natuurprojecten die opgezet gaan worden samen met Staatsbosbeheer en lokale natuurclubs
  • Omgevingsfonds: een richtlijn voor dit fonds is ten minste € 0,50 per MWh/jaar. Dit geld is bedoeld voor het gebied rondom de windmolens. Hoe de besteding van dit geld wordt bepaald wordt later ingevuld. Vaak wordt (een deel van) dit geld besteed aan natuurprojecten.
  • Via de Coöperatie VEC: per windmolen per jaar komt er geld beschikbaar voor bijv. nieuwe energie projecten
  • Leden die investeren in de windmolens: naar schatting max 4% rente

Vlaardingers kunnen voor jaarlijks € 10 of eenmalig €50 lid worden van het VEC en dan op de ledenvergaderingen meepraten over het project, met name over de verdeling van de opbrengst van het project. VEC-leden kunnen investeren in het Oeverwind project voor een bedrag van minimaal € 50; dit geeft recht op rente.

Wat zijn de effecten van windmolens op de omgeving?

Geluid:

Geluid wordt gemeten in decibel en de afkorting daarvan is dB(A). Hoe verder van de windmolen af, hoe zachter het geluid klinkt. Onderstaande illustratie (bron: factsheet RVO/EZ) laat zien hoe het werkt met het geluid van windmolens:

De wettelijke norm voor geluid leidt in de praktijk meestal tot een afstand tot woningen van circa 400 m. De turbinekeus maakt daarbij uit, de ene turbine is net iets stiller dan de andere. Voor de windmolens van Oeverwind wordt bij alle woningen voldaan aan de wettelijke norm.

Slagschaduw:

De zon schijnt tegen een windmolen aan en dan ontstaat achter de molen een schaduw. Als de wieken draaien door de wind, beweegt die schaduw ook. Die bewegende schaduw heet slagschaduw.

Mensen kunnen daar last van hebben als die schaduw bijvoorbeeld over een raam van het huis gaat.

Slagschaduw ontstaat het vaakst in de lente en de herfst. De zon staat dan lager, terwijl de zon nog wel met enige regelmaat schijnt. In de winter staat de zon lager en is de schaduw van de windmolen langer, maar in de winter schijnt de zon minder vaak waardoor er minder vaak sprake is van slagschaduw. In de zomer schijnt vaak de zon, maar staat dan ook hoger aan de hemel waardoor de schaduw van de windmolen aanzienlijk korter is.

Er is een wettelijke norm voor slagschaduw: een windmolen moet een automatische stilstandvoorziening hebben als gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar voor langer dan 20 minuten per dag de slagschaduw op een raam van een woning valt en die woning binnen een bepaalde afstand van de molen staat. Die afstand hangt af van het type molen. Als vuistregel voor deze duur van de slagschaduw wordt wel maximaal 6 uur per jaar gebruikt.

Natuur:

De conclusies van het onderzoek naar de effecten op de natuur van het windpark Oeverwind waren gunstig.  Het gebied waar de windmolens staan maakt geen onderdeel uit van een Natura 2000 gebied of het Natuurnetwerk Nederland; effecten op deze natuurgebieden zijn niet gevonden.

In het algemeen kunnen vogels en vleermuizen sterven door windmolens. Dat gebeurt vooral doordat ze er tegenaan vliegen of doordat het gebied waar ze voedsel zoeken wordt verstoord. Maar dat is niet anders dan bijvoorbeeld auto’s die een gebied verstoren of vogels raken. De belangrijkste conclusie is dat windmolens zeker niet veel vogels doden. Katten bijvoorbeeld doden in Nederland veel meer vogels.

Vraag & Antwoord voor Wind

Vlaardingen wil in 2050 een energie-neutrale stad zijn. Naast windenergie zet de gemeente samen met andere partijen in op andere vormen van duurzame energieopwekking en op energiebesparing. Windenergie speelt een prominente rol in de klimaatagenda van de gemeente. De gemeenteraad heeft een beleidskader vastgesteld voor windenergie om dit nader in te vullen. Om een idee te geven: een moderne windmolen op land heeft een vermogen van ongeveer 3 MW en kan bijna 3500 Vlaardingse huishoudens van elektriciteit voorzien.

De gemeente Vlaardingen heeft in 2017 een beleidskader windenergie vastgesteld om de plaatsing van windmolens mogelijk te maken. Hierin staat aangegeven aan welke criteria de gemeente de plannen van partijen toetst die een windturbine willen plaatsen. Een criterium is dat Vlaardingers in een vroeg stadium betrokken worden en in het project kunnen participeren. De twee burgerwindmolens in het Oeverbos voldoen hieraan en dragen bij aan een duurzaam Vlaardingen.

De provincie Zuid-Holland heeft in 2017 in Vlaardingen zeven gebieden onderzocht op geschiktheid voor windmolens. De gemeente, bewoners en bedrijven hebben hiervan een aantal plekken in de Rivierzone en het Oeverbos gekozen als het meest geschikt. Plaatsing in het Oeverbos sluit mooi aan bij de plannen voor een duurzaam en groen gebied ten westen van Vlaardingen: Nieuw Waterland. Dit waterrijke gebied langs de Nieuwe Waterweg wordt opnieuw ingericht. Met Oeverwind willen we een duurzame bijdrage leveren door schone energie op te wekken en opbrengsten in te zetten voor natuurprojecten en nieuwe energieprojecten.

Er zijn twee burgerwindmolens geplaatst in lijn met de bestaande windturbines bij de Groote Lucht. Mogelijk kunnen er in de toekomst nog twee bij in het Oeverbos; dit hangt af van de ontwikkelingen bij de Blankenburgverbinding.

De twee windmolens kunnen ongeveer 19.000 MWh stroom per jaar produceren, goed voor circa 7.000 huishoudens ofwel 20% van de Vlaardingse huishoudens. Uiteraard is de opbrengst afhankelijk van de hoeveelheid wind. Ongetwijfeld zal er een bandbreedte zijn, maar dit is de te verwachten gemiddelde opbrengst over de jaren heen.

De windmolens in het Oeverbos zijn van het type Vestas V117-3,6. De turbines hebben een ashoogte van 80 meter en een wieklengte 58,5 meter. Het vermogen van de molens is 3,6 MW.

Het realiseren van een windmolen vergt veel tijd en kennis, vanwege de ingewikkelde procedures en de onderzoeken die moeten plaatsvinden voor de bouw. De Windvogel heeft veel ervaring met windenergieprojecten voor en door burgers.

Het minimum investeringsbedrag is € 50,-. Er is geen plafond voor het investeringsbedrag ingesteld. Een hoger investeringsbedrag geeft niet meer zeggenschap binnen het VEC. Daarvoor geldt dat elk lid één stem heeft.

Ja, de opbrengst neemt in de loop van de tijd af omdat de molen slijt. Dit hangt af van het onderhoud en hoeveel stilstand er is.

Een deelname in de windmolens kan niet op de vrije markt verkocht worden. Dan zou het idee achter het VEC van schone energie voor en door Vlaardingers kunnen verwateren. Er is wel een mechanisme om een deelname binnen het VEC onder voorwaarden te kunnen aanbieden. Dit is uitgewerkt in het participatiereglement en de projectbrochure.

De levensduur van windmolens is tussen de 20 en 25 jaar. Daarna kunnen windmolens of delen daarvan vaak hergebruikt worden.

U kunt nog invloed hebben op de verdeling van de lusten van het windpark. Vooral het Omgevingsfonds en de coöperatie VEC zijn daarin belangrijk. U kunt ideeën bedenken waaraan dit geld kan worden besteed. U kunt lid worden van het VEC en meebeslissen over een deel van de winst. Dan bepaalt u samen met andere leden waaraan dat geld wordt uitgegeven.

Het Omgevingsfonds is een jaarlijks bedrag waarmee de leefbaarheid in het gebied kan worden verbeterd. Daarbij valt te denken aan een fonds voor de natuur, de omgeving, zonnepanelen, isolatiemaatregelen, e.d. Allerlei ideeën zijn welkom. Hoe over de besteding van dit geld zal worden besloten, wordt later ingevuld.

Dat is nog niet vastgesteld. Daar willen we samen met Staatsbosbeheer, de natuurverenigingen en de direct omwonenden plannen voor maken.

Nee, het omgevingsfonds krijgt naar verwachting een apart bestuur om het geld voor de omgeving te besteden. Als lid kun je wel meebeslissen over de opbrengsten binnen de coöperatie.

Dat zou kunnen als er een politieke en maatschappelijke wens is voor meer windenergie in Vlaardingen of een noodzaak om voor de regio meer duurzame energie op te wekken.

De ronddraaiende as, tandwielen en generator bovenin de windmolen kunnen geluid maken. Maar nieuwe windmolens zijn goed geïsoleerd of hebben geen tandwielkast meer waardoor dit geluid minder is. Het andere geluid komt van de ronddraaiende wieken. Daardoor wordt er lucht verplaatst en dat is te horen als een gezoef of gezwiep. Dat is de grootste geluidsbron van een windmolen.

Of mensen last hebben van het geluid, is vaak heel persoonlijk. Dat blijkt uit meerdere onderzoeken en voorbeelden uit de praktijk. Wie tegen windmolens is, zal de windmolens eerder horen en zich daaraan ergeren. Die ervaart dus overlast. Wie vóór windmolens is of er bijvoorbeeld aan verdient, hoort de windmolens vaker niet of nauwelijks. En als zo iemand ze hoort, haalt die er sneller de schouders over op en ervaart het niet als overlast.

De wettelijke geluidsnormen voor windmolens zijn zo opgesteld dat het geluid wordt beperkt tot een niveau waarmee wordt voorkomen dat het effect heeft op de gezondheid van omwonenden. Hier kunt u meer lezen over de geluidsnormen die gelden voor windmolens.

Met de wind mee draagt het geluid verder; tegen de wind in draagt het minder ver. De invloed van de windrichting is meegenomen in berekeningen voor de geluidsbelasting.

Er zijn mensen die vrezen dat hun gezondheid verslechtert als er windmolens in de buurt staan. Er is veel onderzoek gedaan naar dit onderwerp, bijvoorbeeld door de GGD en het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). De conclusie uit dat onderzoek is duidelijk: er is geen bewijs dat windmolens mensen ziek maken. Dat directe verband is niet gevonden. Wel kunnen mensen ziek worden van windmolens. Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met wat iemand van de windmolens vindt. Wie zich daaraan constant ergert, zal sneller last hebben van bijvoorbeeld het geluid of de slagschaduw. Dat kan onder meer stress opleveren en dat kan leiden tot gezondheidsklachten.

Advies en informatie over het effect van windmolens op de gezondheid van omwonenden vind je hier (windturbines) van de GGD en hier (windmolens-gezondheid) van het RIVM. De Correspondent – een onafhankelijk journalistiek medium dat zich vooral richt op onderzoek, achtergronden en factchecking – schreef hierover een artikel. AdviesburoPondera schreef een artikel over de fabels en de feiten in de relatie tussen windturbines en gezondheid: "windturbinegeluid en gezondheid: feit en fictie". Daarin wordt uitgelegd dat er geen statistisch significante relatie gevonden is.

Dat kunnen ze wel hebben, maar de gevolgen daarvan zijn zeer klein ten opzichte van andere bronnen van dierenleed zoals snelwegen, katten en flatgebouwen. Dit windpark ligt buiten beschermde natuurgebieden. Vogels en vleermuizen kunnen doodgaan door windmolens, veelal doordat ze er tegenaan vliegen. Maar dat gaat om heel weinig dieren, hooguit enkele tientallen. 

Nee, het uitgebreide vogelonderzoek heeft laten zien dat een sensor voor vogels niet nodig is. Voor Oeverwind verwachten onderzoekers dat er op jaarbasis een gemiddelde vogelsterfte door aanvaringen kan optreden van ongeveer 20 vogels per windmolen. Voor vleermuizen is dat maximaal 5 dieren per windmolen. Ook voor vleermuizen is een sensor niet nodig.

bron: bestemmingsplan Windpark Oeverwind [link naar het plan]

bron: Natuurtoets Windpark Oeverwind; bijlage 3 bij het bestemmingsplan [link naar bijlage]

bron: beschikking Wet natuurbescherming [link naar de beschikking]

 

De opbrengst van de twee windmolens van project Oeverwind is hier te volgen:

https://vlaardingsenergiecollectief.nl/wind/opbrengst-oeverwind/

 

Deel deze pagina: