Categorie: Geen categorie

Locaties voor windmolens bij Oeverbos uitgezet

De locaties voor de windmolens van het Vlaardings Energie Collectief (VEC) en de Windvogel zijn nu bij het Oeverbos uitgezet. Dat is de eerste fysieke stap voor het bouwen van de molens.

Vandaag zijn bestuursleden en specialisten van de twee coöperaties de locaties gaan bekijken en de experts van de Windvogel hebben gecontroleerd dat het uitzetwerk correct is gedaan. Op de beide locaties worden de komende weken metingen uitgevoerd om de draagkracht van de grond precies vast te stellen. Op basis daarvan wordt er geheid. De fundering van de windmolens wordt een betonnen plaat met een diameter van 18 meter. De mast van de molens heeft een diameter van 4 meter. Langzaam maar zeker krijgen de windmolens gestalte.

Op een van de locaties staan nu de distels en andere planten manshoog. Het was even zoeken voor we sommige paaltjes met rode kop en codering daarin gevonden hadden. De molens zijn behoorlijk groot en alle delen ervan op locatie brengen wordt een flinke klus. Er zal daarvoor een gebied vrij gemaakt moeten worden voor het transport. Uiteraard wordt er voor gezorgd dat naderhand de natuur hersteld wordt en de omgeving goed verzorgd achterblijft.  

De coöperaties Vlaardings Energie Collectief (VEC) en de Windvogel willen samen deze twee windmolens bouwen. Daarmee kan voor 5500 huishoudens schone stroom opgewekt worden, ongeveer 17.000 megawattuur per jaar. Binnenkort zal het VEC de Vlaardingers uitnodigen mee te doen in de financiering van de windmolens. Daarmee is een aantrekkelijk rendement te verdienen.

 

Zwarte wiek?

Is het een goed idee om een van de wieken van een windmolen zwart te maken? Die vraag kwam op toen GroenLinks een motie daarover door de Vlaardingse gemeenteraad wist te loodsen. Het zou de vogelsterfte verminderen. Al snel bleek dat ook in de Eerste Kamer een dergelijke motie is aangenomen. Het VEC is bezig met de offerte-aanvraag voor de windturbines voor het Oeverbos. Natuurlijk duik je er dan wat dieper in; nu is er nog gelegenheid een zwarte wiek in de specificatie op te nemen.

Ton van der Steen, voorzitter van het VEC, is er grondig ingedoken. Al snel bleek dat er meer vragen dan antwoorden zijn. De oorsprong van het idee ligt in Noorwegen. Daar lijkt in een onderzoek van beperkte omvang geconstateerd te zijn dat er minder zeearenden het slachtoffer worden van windmolens als een van de wieken zwart is. Maar zeearenden zie je niet zo vaak in Vlaardingen. Een leverancier van windturbines vraagt zich af of een zwarte wiek misschien temperatuurverschillen van de wieken veroorzaakt en daarmee tot instabiliteit leidt. Van verschillende kanten horen we dat onderzoeken worden gestart om meer duidelijkheid te krijgen. Maar zonder risico is zo’n zwarte wiek niet. En of er wel voordelen zijn bij een kleiner type windturbine in onze omgeving is onzeker. Daarmee lijkt het duidelijk dat we nu in elk geval niet kunnen overgaan tot het bestellen van een zwarte wiek op onze molens.

Om het beeld compleet te maken heeft Ton opnieuw gekeken naar de onderzoeken die het VEC heeft laten uitvoeren over de risico’s van vogel- en vleermuissterfte als gevolg van de beoogde turbines van Oeverwind. De Omgevingsdienst Haaglanden heeft onderzoek hier in de regio gedaan. Er is veldwerk gedaan met mobiele radar en dit is aangevuld met gegevens van andere recente onderzoeken. Ook is gebruik gemaakt van gegevens over vogelsterfte in bestaande windparken in Nederland, België en Duitsland. De Omgevingsdienst Haaglanden concludeert dat het totaal aantal mogelijke vogelslachtoffers van de beoogde windturbines gemiddeld 40 per jaar bedraagt, verdeeld over 111 vogelsoorten. Dit is ruim binnen de normen. Om de vogelsterfte door windturbines in perspectief te plaatsen is ook een onderzoek van de USDA (Ministerie van Landbouw van de VS) Forest service interessant. Zoals bijgaande illustratie laat zien is vogelsterfte door windmolens heel laag vergeleken met de vogelsterfte door gebouwen, katten of hoogspanningslijnen.

Het Haringvliet is een Natura 2000 gebied. Voor dergelijke gebieden is ook belangrijk dat de rust van vogels niet door windmolens verstoord wordt of dat foerageergebieden minder bereikbaar worden. Bureau Waardenburg heeft onderzocht of Oeverwind een bedreiging kan vormen voor de vogels van het Haringvliet. Verschillende risico’s zijn overwogen voor een flink aantal verschillende vogelgroepen, gedragingen en omstandigheden. Het onderzoek concludeert dat de Oeverwind locatie zo ver af ligt van het Natura 2000 gebied dat nadelige effecten niet zullen optreden.

Uit deze onderzoeken mogen we concluderen dat de te verwachten invloed van Oeverwind op vogels ruim binnen de gestelde grenzen blijft. Mocht later blijken dat voor de vogels rond het Oeverbos een verlagen van de sterfte gerealiseerd kan worden door bijv. een zwarte streep op een wiek zonder dat dat nadelige gevolgen heeft voor de molen zelf, dan kunnen we misschien alsnog zo’n streep aanbrengen.

Jaarverslag 2020

Het jaarverslag 2020 van het VEC, getiteld ‘De wereld is veranderd’, is klaar en kunt u nu lezen op deze website. Het jaarverslag geeft u een mooie terugblik op het ‘andere’ jaar 2020. Het jaar van de coronapandemie, maar ook bijvoorbeeld het jaar van mooie resultaten van de zonnedaken.

Het document kunt u inzien door te klikken op Jaarverslag VEC 2020

Shell en de rechter

Een donderslag bij heldere hemel, de uitspraak van de rechter over het duurzaamheidsbeleid van Shell. Althans, dat moet je wel concluderen uit de reacties. Kennelijk had niemand dit zien aankomen. In de pers werd gesproken over de rechter die de baas zou zijn. Houd maar op met lobbyen want de rechter heeft het laatste woord. Ook zagen mensen ineens nog meer mogelijkheden om bedrijven via de rechter tot de orde te roepen. Een dergelijke uitspraak tegen een bedrijf, dat was nog niet eerder vertoond. Maar waar zat het hem nu precies in? Wat voor bijzonders had de rechter nou eigenlijk gedaan? Mijn nieuwsgierigheid was geprikkeld en ik ging op zoek naar de uitspraak. Voor wie hem ook wil lezen, hier vind je hem: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2021:5337

De rechter is er goed voor gaan zitten. Het is een lang verhaal, maar glashelder. Het begint met een mooie uitleg over klimaatverandering en hoe klein het resterende CO2-budget nog maar is voordat we in de gevarenzone komen met meer dan 1,5 C mondiale temperatuurstijging. Overigens is die temperatuurstijging in Nederland nu al 1,7 C. Dat wist ik nog niet.

Centraal in de beslissing staat de conclusie dat Shell met zijn trage vergroeningsbeleid een ‘onrechtmatige daad’ pleegt. Dit kennen we al 100 jaar in het Nederlandse recht. Een onrechtmatige daad is … een doen of nalaten in strijd … met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt …. Te weinig doen of te traag zijn kan dus onrechtmatig zijn.

Het hoofdkantoor van Shell staat in Den Haag en daar wordt het beleid voor de hele Shell groep gemaakt. De bedrijven en afdelingen van Shell in het buitenland voeren allemaal uit wat in Den Haag besloten wordt. In zijn beleid volgt Shell waar de markt om vraagt. Als mensen benzine voor hun auto willen kopen, wil Shell het leveren. Ze heeft geen uitgesproken beleid om serieus te proberen klanten in de gelegenheid te stellen voor de auto andere energie te gebruiken dan fossiele brandstof. Maar Shell heeft wel het klimaatakkoord getekend. En daarin hebben we met elkaar scherpe doelen afgesproken voor 2030 en 2050. Shell erkent ook wel het belang van het snel terugdringen van de CO2 uitstoot. Het ziet alleen zijn eigen verantwoordelijkheid daarin niet zo sterk.

In de Urgenda zaak is al vastgesteld dat het niet voldoende actie nemen tegen klimaatverandering een mensenrechtenschending is. Weliswaar zijn eisen gebaseerd op mensenrechtenverdragen meestal gericht tegen staten en niet tegen bedrijven, maar er is al diverse malen vastgesteld dat ook bedrijven mensenrechten niet mogen schenden. Bijvoorbeeld door de Verenigde Naties, de OESO en de Europese Commissie.

En zo komt de rechter tot de conclusie dat Shell met zijn reactieve en trage duurzaamheidsbeleid iets nalaat in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Met andere woorden: Shell pleegt een onrechtmatige daad; het voldoet niet aan de zorgvuldigheidsnorm. Veel normen van organisaties als de Verenigde Naties of de OESO hebben als zwakke plek dat er geen sanctie staat op overtreding van de norm. Door deze normen te gebruiken om vast te stellen wat ‘in het maatschappelijk verkeer betaamt’ verbindt de rechter ze met het Nederlandse leerstuk van de onrechtmatige daad, en daar staat wel een sanctie op.

Overigens is Nederland niet het enige land waar dit soort rechtszaken gevoerd worden. Dat gebeurt ook in een aantal andere landen. Uiteraard kijken advocaten en rechters wat er elders gebeurt. We kunnen de komende jaren nog wel wat spektakel verwachten.

Marianne Rots

VEC Communicatie team

 

Agenda voor Duurzaam Vlaardingen tot 2030

De gemeente Vlaardingen heeft zijn agenda voor duurzaamheid tot 2030 gepubliceerd. Voor een vijftal gebieden wordt beschreven wat de gemeente de komende 9 jaar wil bereiken en hoe ze dat gaat aanpakken. Het plan is opgeknipt in de onderwerpen klimaatbestendige stad, duurzame energie, waardebehoud van grondstoffen, schone lucht & duurzame mobiliteit en duurzame gemeente & samenleving.

Het is een goed leesbaar stuk geworden. Voor elk onderwerp wordt in een paar bladzijden samengevat wat de problemen zijn, wat we tot 2030 willen bereiken, welke maatregelen en acties daarvoor nodig zijn en wanneer dat gaat gebeuren. Het is prettig ambitieus maar zonder de suggestie te wekken dat we het allemaal perfect kunnen regelen. Er wordt meteen bij verteld dat we het zonder financiële steun van het rijk niet gaan redden. Ook de regionale ontwikkelingen zullen grote invloed hebben op de mogelijkheden voor Vlaardingen. Gaandeweg zal dat vorm krijgen en dan zal de agenda daarop aangepast worden.

Het VEC is natuurlijk speciaal geïnteresseerd in de plannen voor duurzame energie. De ambitie om Vlaardingen in 2050 klimaatneutraal te laten zijn is al een poos geleden vastgesteld en is verankerd in het landelijk beleid en de klimaatwet. Om dit te bereiken zet de gemeente stevig in op energiebesparing. In 2030 moet het energieverbruik 22% minder zijn. Daarvoor moeten bestaande woningen verduurzaamd worden, bedrijven en maatschappelijk vastgoed moeten hun energieverbruik terugdringen, in 2023 moeten alle kantoorgebouwen op zijn minst energielabel C hebben en nieuwbouw moet natuurlijk CO2-arm gerealiseerd worden.

De gemeente is van plan de bedrijven meer achter de broek te gaan zitten. Op dit moment voldoet bijna 60% van de bedrijven met hoog energieverbruik niet aan zijn informatieverplichtingen. Dat doet je het ergste vrezen voor de inzet van de vereiste besparingsmaatregelen. Van de kantoren voldoet ongeveer de helft aan de energielabel C verplichting die in 2023 gaat gelden. Hier is nog veel verbetering mogelijk.

De overstap naar duurzame warmte zal vooral in regioverband uitgewerkt worden. De gemeente wil daar in de loop van dit jaar een Transitievisie Warmte voor opstellen.

In 2030 wil de gemeente 17 MW windenergie opwekken en op 40% van het totaal benutbaar oppervlak zon-op-dak gerealiseerd hebben. Ze heeft alvast 4 windmolens in het Oeverbos ingepland. De streefwaarde voor zonenergie lijkt hoog maar de kwalificatie ‘benutbaar’ maakt het wel een enigszins rekbaar begrip.

In een apart hoofdstuk bekijkt de gemeente hoe ze de Vlaardingers kan betrekken bij de duurzaamheidmissie, hoe ze kan stimuleren en informeren. En ook wat de gemeente zelf kan doen, bijvoorbeeld via het inkoopbeleid en vanuit haar voorbeeldfunctie.

Als u de agenda voor Duurzaam Vlaardingen 2021 – 2030 verder wilt bekijken dan vindt u die hier:

https://vlaardingen.raadsinformatie.nl/document/10144044/1#search=%22Agenda%20Duurzaamheid%202030%22

Marianne Rots

Werkgroep communicatie VEC

Burgerproject Oeverwind een stap dichterbij

Het bezwaar van de restauranthouder tegen de windmolens is ongegrond 

Er mogen twee windmolens komen in het Oeverbos. Dat heeft de Raad van State op 12 mei besloten. In 2019 had de gemeente vergunning verleend voor de plaatsing van twee windmolens in het Oeverbos en had het bestemmingsplan daarvoor aangepast. Midden Delfland B.V, het bedrijf achter het vroegere restaurant ‘t Oeverbos had hier bezwaar tegen gemaakt bij de Raad van State. Nu is dat bezwaar ongegrond verklaard. Ook als het restaurant na de aanleg van de Blankenburgverbinding terug zou komen, wordt het door de windmolens niet onaanvaardbaar belemmerd, oordeelt de Raad van State. Daarmee komt de realisatie van de twee burgerwindmolens een grote stap dichterbij.

De coöperaties Vlaardings Energie Collectief (VEC) en de Windvogel willen samen deze twee windmolens bouwen. Daarmee kan voor 5500 huishoudens schone stroom opgewekt worden, ongeveer 17.000 megawattuur per jaar. De coöperaties willen graag vaart maken en kunnen nu verder. Binnenkort zal het VEC de Vlaardingers uitnodigen mee te doen in de financiering van de windmolens. Daarmee is een aantrekkelijk rendement te verdienen.

Over klimaatbeleid en de vrijheid van jongeren

Zojuist heb ik gekeken naar de 5 mei lezing die dit jaar gegeven werd door Angela Merkel. Daarna beantwoordde ze vragen van studenten. In die context vertelde ze dat ze net een bespreking had gehad over de uitspraak van de Duitse rechter dat de regering meer moet doen om klimaatverandering tegen te gaan. De regering heeft zich niet alleen te bekommeren om de vrijheid van de mensen nu, maar ook om die van de jongeren die in de toekomst met de gevolgen van onze keuzes moeten leven. Hun vrijheid zal te veel worden aangetast door onze ondermaatse actie nu.

Hiermee zit de Duitse rechter op eenzelfde spoor als in Nederland met de Urgenda zaak werd ingezet. Maar de reactie van Merkel en Rutte is ook karakteristiek verschillend. Waar ons kabinet eindeloos lang op zijn handen bleef zitten met het argument dat de Nederlandse rechter toch niet echt met het beleid zou mogen bemoeien en daarmee veel kostbare tijd verloren liet gaan, reageert Merkel nu vanuit haar sterke moreel kompas. Ze erkent de relatie tussen klimaatbeleid en de vrijheid voor de toekomst van onze jongeren en dat we daar zomaar niet een enorme hypotheek op mogen leggen. Er is dus werk aan de winkel en onze oosterburen gaan aan de slag om de plannen te verbeteren.

Ik weet niet hoe het u vergaat, misschien vindt u haar wel een vermoeide moeke die al veel eerder had moeten opstappen. Ik ben het ook zeker niet altijd met Merkel eens. Maar ik bewonder haar moed en integriteit en het treft me steeds weer hoe goed ze haar drijfveren weet te verwoorden. Haar moreel kompas en het gezag waarmee ze moeilijke kwesties bespreekt zijn indrukwekkend. Het zal vast goed zijn dat er ook weer frisse en nieuwe ideeën en aanpak zullen komen in de Duitse politiek. Maar ik zal Angela Merkel en haar leiderschap op moeilijke onderwerpen zeker gaan missen.

Marianne Rots

Werkgroep communicatie VEC

Zin in een houten huis

Sommige ontwikkelingen in het duurzaamheidslandschap maken me blij. Houten woningen is er zo een. Hout is prachtig materiaal: het is warm, niet te hard, er lopen mooie lijnen door, de kleurschakeringen zijn harmonieus en het is vriendelijk om te bewerken. Elke tiener kan een houten bed of boekenkast maken en dan ziet het er ook nog goed uit. Probeer dat maar eens met steen of beton of glas of plastic.

Die toegankelijkheid van hout was ook zijn zwakte. Het kan krom trekken, je hebt er zo een deuk in en erg sterk was het niet. Hout in gebouwen doet denken aan krakende vloeren en kierende planken. Van hout kon je een boomhut bouwen of een schuurtje neerzetten maar dan hield het wel zo’n beetje op.

Maar nu niet meer. Met allerlei bewerkingen wordt hout steeds robuuster en zijn toepasbaarheid groter. Bovenal: bouwen met hout heeft grote voordelen voor het klimaat. Het houdt veel CO2 vast, kan geproduceerd worden met duurzaam beheerde bossen en het is recyclebaar. Vergelijk dat eens met beton of staal dat we nu nog veel gebruiken in de bouw. Die kosten een hoop energie om te produceren en veel mogelijkheden voor hergebruik van het materiaal zijn er niet. De ervaring in het bouwen met hout neemt snel toe. Inmiddels kunnen torenflats van 25 verdiepingen in hout gerealiseerd worden.

En nu blijkt dat er 12 houten woningen gebouwd gaan worden in Holy, in de nieuwe Vogelbuurt: https://denieuwevogelbuurt.nl/boompieper/ . Het ontwerp ziet er prachtig uit. De huizen krijgen een vegetatiedak met vetplantjes en mos. Dat helpt voor een aangename temperatuur in huis, verbetert de luchtkwaliteit en ondersteunt de biodiversiteit. De huizen zijn energieneutraal. Ze hebben geen gas meer nodig maar krijgen energie van een warmtepomp en zonnepanelen. Dit soort woningbouw ziet het VEC graag.

Ik ben in de verleiding me in te schrijven en dat kan binnenkort want de verkoop start op 6 april. Maar wat daar ook van komen mag, ik vind het geweldig dat zo’n project in Vlaardingen gerealiseerd wordt. Hopelijk gaat er snel nog veel meer gebouwd worden in hout. Wat een mooie verrijking zou dat zijn voor onze stad en wat een winst voor het klimaat!

Meer schone stroom voor woningcorporaties

Een interessant verhaal vond ik dit. Ik snap weer een beetje beter waarom het bij de overheid zo stroperig kan gaan als je iets voor elkaar wilt krijgen.

In 2019 trok een klokkenluider aan de bel: De Autoriteit Woningcorporaties wilde niet dat woningcorporaties de daken van hun appartementencomplexen vol zouden leggen met zonnepanelen. Eigenlijk zouden er maar zo’n 20 zonnepanelen op een dergelijk gebouw geplaatst mogen worden. Dat zou de energie voor de gezamenlijke ruimtes zijn zoals de liften. Daarmee werd het hele project onhaalbaar want om voor subsidie in aanmerking te komen zou een corporatie minstens 50 zonnepanelen moeten plaatsen.

Als je zoiets hoort dan vraag je je enigszins vertwijfeld af wat hier nu weer aan de hand is. Wat een raar verhaal. De energietransitie is een enorme opgave en de corporaties willen zoveel mogelijk bijdragen, voor het klimaat en om de energiekosten voor hun bewoners zo laag mogelijk te houden. Wat bleek? In de Woningwet waren beperkingen opgenomen van de activiteiten die woningcorporaties mogen uitvoeren. Na de problemen die waren ontstaan bij een paar corporaties die zich ingelaten hadden met zaken waar ze geen verstand van hadden, is dat wel begrijpelijk. Volgens de Woningwet zijn corporaties die op een logische manier zonne-energie opwekken, feitelijk een energieleverancier. En dat is door de wet verboden. Daarmee zat ook de Autoriteit Woningcorporaties klem want die moet gewoon de wet uitvoeren.

Vervolgens bleek dat als de wil er is, we ook met elkaar zulke problemen weer goed kunnen oplossen. De PvdA stelde vragen in de Tweede Kamer aan minister Ollongren over de situatie. Zij onderkende dat we de woningcorporaties hard nodig hebben voor een succesvolle energietransitie en ook om die voor iedereen betaalbaar te houden. Het ministerie ging aan de slag om de wet te veranderen. De wetswijziging is vorige week door de Tweede Kamer aangenomen. De nieuwe wet geeft de corporaties meer ruimte en regelt dat er geen afzonderlijke aansluiting van elke woning op de zonne-installatie hoeft te zijn. De wet staat toe dat stroom van het dak aan het net geleverd wordt en daarna verrekend. Corporaties krijgen ook de mogelijkheid om bij het verduurzamen van het eigen bezit direct betrokken particuliere eigenaren te ontzorgen. Voor de corporaties maakt dit de weg vrij om zonnepanelen volop te gaan gebruiken. Nu nog snel zorgen dat ook de Eerste Kamer de nieuwe wet goedkeurt.

Wetgeving is een ingewikkeld traject en we hebben bij de toeslagenaffaire kunnen zien wat voor ellende aangericht kan worden als een wet niet deugt. Dus moet er zorgvuldig gewerkt worden en vanuit verschillende perspectieven uitgezocht wat de consequenties zijn. In dit geval liep het allemaal op rolletjes en was iedereen het er meteen over eens dat dit struikelblok uit de wet verwijderd moest worden. Maar corona kwam ertussen en de toeslagenaffaire en allerlei andere dringende zaken en ondertussen zijn we twee jaar verder.