Het jaarverslag 2020 van het VEC, getiteld ‘De wereld is veranderd’, is klaar en kunt u nu lezen op deze website. Het jaarverslag geeft u een mooie terugblik op het ‘andere’ jaar 2020. Het jaar van de coronapandemie, maar ook bijvoorbeeld het jaar van mooie resultaten van de zonnedaken.
Het document kunt u inzien door te klikken op Jaarverslag VEC 2020
Een donderslag bij heldere hemel, de uitspraak van de rechter over het duurzaamheidsbeleid van Shell. Althans, dat moet je wel concluderen uit de reacties. Kennelijk had niemand dit zien aankomen. In de pers werd gesproken over de rechter die de baas zou zijn. Houd maar op met lobbyen want de rechter heeft het laatste woord. Ook zagen mensen ineens nog meer mogelijkheden om bedrijven via de rechter tot de orde te roepen. Een dergelijke uitspraak tegen een bedrijf, dat was nog niet eerder vertoond. Maar waar zat het hem nu precies in? Wat voor bijzonders had de rechter nou eigenlijk gedaan? Mijn nieuwsgierigheid was geprikkeld en ik ging op zoek naar de uitspraak. Voor wie hem ook wil lezen, hier vind je hem: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2021:5337
De rechter is er goed voor gaan zitten. Het is een lang verhaal, maar glashelder. Het begint met een mooie uitleg over klimaatverandering en hoe klein het resterende CO2-budget nog maar is voordat we in de gevarenzone komen met meer dan 1,5 C mondiale temperatuurstijging. Overigens is die temperatuurstijging in Nederland nu al 1,7 C. Dat wist ik nog niet.
Centraal in de beslissing staat de conclusie dat Shell met zijn trage vergroeningsbeleid een ‘onrechtmatige daad’ pleegt. Dit kennen we al 100 jaar in het Nederlandse recht. Een onrechtmatige daad is … een doen of nalaten in strijd … met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt …. Te weinig doen of te traag zijn kan dus onrechtmatig zijn.
Het hoofdkantoor van Shell staat in Den Haag en daar wordt het beleid voor de hele Shell groep gemaakt. De bedrijven en afdelingen van Shell in het buitenland voeren allemaal uit wat in Den Haag besloten wordt. In zijn beleid volgt Shell waar de markt om vraagt. Als mensen benzine voor hun auto willen kopen, wil Shell het leveren. Ze heeft geen uitgesproken beleid om serieus te proberen klanten in de gelegenheid te stellen voor de auto andere energie te gebruiken dan fossiele brandstof. Maar Shell heeft wel het klimaatakkoord getekend. En daarin hebben we met elkaar scherpe doelen afgesproken voor 2030 en 2050. Shell erkent ook wel het belang van het snel terugdringen van de CO2 uitstoot. Het ziet alleen zijn eigen verantwoordelijkheid daarin niet zo sterk.
In de Urgenda zaak is al vastgesteld dat het niet voldoende actie nemen tegen klimaatverandering een mensenrechtenschending is. Weliswaar zijn eisen gebaseerd op mensenrechtenverdragen meestal gericht tegen staten en niet tegen bedrijven, maar er is al diverse malen vastgesteld dat ook bedrijven mensenrechten niet mogen schenden. Bijvoorbeeld door de Verenigde Naties, de OESO en de Europese Commissie.
En zo komt de rechter tot de conclusie dat Shell met zijn reactieve en trage duurzaamheidsbeleid iets nalaat in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Met andere woorden: Shell pleegt een onrechtmatige daad; het voldoet niet aan de zorgvuldigheidsnorm. Veel normen van organisaties als de Verenigde Naties of de OESO hebben als zwakke plek dat er geen sanctie staat op overtreding van de norm. Door deze normen te gebruiken om vast te stellen wat ‘in het maatschappelijk verkeer betaamt’ verbindt de rechter ze met het Nederlandse leerstuk van de onrechtmatige daad, en daar staat wel een sanctie op.
Overigens is Nederland niet het enige land waar dit soort rechtszaken gevoerd worden. Dat gebeurt ook in een aantal andere landen. Uiteraard kijken advocaten en rechters wat er elders gebeurt. We kunnen de komende jaren nog wel wat spektakel verwachten.
Marianne Rots
VEC Communicatie team
De gemeente Vlaardingen heeft zijn agenda voor duurzaamheid tot 2030 gepubliceerd. Voor een vijftal gebieden wordt beschreven wat de gemeente de komende 9 jaar wil bereiken en hoe ze dat gaat aanpakken. Het plan is opgeknipt in de onderwerpen klimaatbestendige stad, duurzame energie, waardebehoud van grondstoffen, schone lucht & duurzame mobiliteit en duurzame gemeente & samenleving.
Het is een goed leesbaar stuk geworden. Voor elk onderwerp wordt in een paar bladzijden samengevat wat de problemen zijn, wat we tot 2030 willen bereiken, welke maatregelen en acties daarvoor nodig zijn en wanneer dat gaat gebeuren. Het is prettig ambitieus maar zonder de suggestie te wekken dat we het allemaal perfect kunnen regelen. Er wordt meteen bij verteld dat we het zonder financiële steun van het rijk niet gaan redden. Ook de regionale ontwikkelingen zullen grote invloed hebben op de mogelijkheden voor Vlaardingen. Gaandeweg zal dat vorm krijgen en dan zal de agenda daarop aangepast worden.
Het VEC is natuurlijk speciaal geïnteresseerd in de plannen voor duurzame energie. De ambitie om Vlaardingen in 2050 klimaatneutraal te laten zijn is al een poos geleden vastgesteld en is verankerd in het landelijk beleid en de klimaatwet. Om dit te bereiken zet de gemeente stevig in op energiebesparing. In 2030 moet het energieverbruik 22% minder zijn. Daarvoor moeten bestaande woningen verduurzaamd worden, bedrijven en maatschappelijk vastgoed moeten hun energieverbruik terugdringen, in 2023 moeten alle kantoorgebouwen op zijn minst energielabel C hebben en nieuwbouw moet natuurlijk CO2-arm gerealiseerd worden.
De gemeente is van plan de bedrijven meer achter de broek te gaan zitten. Op dit moment voldoet bijna 60% van de bedrijven met hoog energieverbruik niet aan zijn informatieverplichtingen. Dat doet je het ergste vrezen voor de inzet van de vereiste besparingsmaatregelen. Van de kantoren voldoet ongeveer de helft aan de energielabel C verplichting die in 2023 gaat gelden. Hier is nog veel verbetering mogelijk.
De overstap naar duurzame warmte zal vooral in regioverband uitgewerkt worden. De gemeente wil daar in de loop van dit jaar een Transitievisie Warmte voor opstellen.
In 2030 wil de gemeente 17 MW windenergie opwekken en op 40% van het totaal benutbaar oppervlak zon-op-dak gerealiseerd hebben. Ze heeft alvast 4 windmolens in het Oeverbos ingepland. De streefwaarde voor zonenergie lijkt hoog maar de kwalificatie ‘benutbaar’ maakt het wel een enigszins rekbaar begrip.
In een apart hoofdstuk bekijkt de gemeente hoe ze de Vlaardingers kan betrekken bij de duurzaamheidmissie, hoe ze kan stimuleren en informeren. En ook wat de gemeente zelf kan doen, bijvoorbeeld via het inkoopbeleid en vanuit haar voorbeeldfunctie.
Als u de agenda voor Duurzaam Vlaardingen 2021 – 2030 verder wilt bekijken dan vindt u die hier:
https://vlaardingen.raadsinformatie.nl/document/10144044/1#search=%22Agenda%20Duurzaamheid%202030%22
Marianne Rots
Werkgroep communicatie VEC
Het bezwaar van de restauranthouder tegen de windmolens is ongegrond
Er mogen twee windmolens komen in het Oeverbos. Dat heeft de Raad van State op 12 mei besloten. In 2019 had de gemeente vergunning verleend voor de plaatsing van twee windmolens in het Oeverbos en had het bestemmingsplan daarvoor aangepast. Midden Delfland B.V, het bedrijf achter het vroegere restaurant ‘t Oeverbos had hier bezwaar tegen gemaakt bij de Raad van State. Nu is dat bezwaar ongegrond verklaard. Ook als het restaurant na de aanleg van de Blankenburgverbinding terug zou komen, wordt het door de windmolens niet onaanvaardbaar belemmerd, oordeelt de Raad van State. Daarmee komt de realisatie van de twee burgerwindmolens een grote stap dichterbij.
De coöperaties Vlaardings Energie Collectief (VEC) en de Windvogel willen samen deze twee windmolens bouwen. Daarmee kan voor 5500 huishoudens schone stroom opgewekt worden, ongeveer 17.000 megawattuur per jaar. De coöperaties willen graag vaart maken en kunnen nu verder. Binnenkort zal het VEC de Vlaardingers uitnodigen mee te doen in de financiering van de windmolens. Daarmee is een aantrekkelijk rendement te verdienen.
Zojuist heb ik gekeken naar de 5 mei lezing die dit jaar gegeven werd door Angela Merkel. Daarna beantwoordde ze vragen van studenten. In die context vertelde ze dat ze net een bespreking had gehad over de uitspraak van de Duitse rechter dat de regering meer moet doen om klimaatverandering tegen te gaan. De regering heeft zich niet alleen te bekommeren om de vrijheid van de mensen nu, maar ook om die van de jongeren die in de toekomst met de gevolgen van onze keuzes moeten leven. Hun vrijheid zal te veel worden aangetast door onze ondermaatse actie nu.
Hiermee zit de Duitse rechter op eenzelfde spoor als in Nederland met de Urgenda zaak werd ingezet. Maar de reactie van Merkel en Rutte is ook karakteristiek verschillend. Waar ons kabinet eindeloos lang op zijn handen bleef zitten met het argument dat de Nederlandse rechter toch niet echt met het beleid zou mogen bemoeien en daarmee veel kostbare tijd verloren liet gaan, reageert Merkel nu vanuit haar sterke moreel kompas. Ze erkent de relatie tussen klimaatbeleid en de vrijheid voor de toekomst van onze jongeren en dat we daar zomaar niet een enorme hypotheek op mogen leggen. Er is dus werk aan de winkel en onze oosterburen gaan aan de slag om de plannen te verbeteren.
Ik weet niet hoe het u vergaat, misschien vindt u haar wel een vermoeide moeke die al veel eerder had moeten opstappen. Ik ben het ook zeker niet altijd met Merkel eens. Maar ik bewonder haar moed en integriteit en het treft me steeds weer hoe goed ze haar drijfveren weet te verwoorden. Haar moreel kompas en het gezag waarmee ze moeilijke kwesties bespreekt zijn indrukwekkend. Het zal vast goed zijn dat er ook weer frisse en nieuwe ideeën en aanpak zullen komen in de Duitse politiek. Maar ik zal Angela Merkel en haar leiderschap op moeilijke onderwerpen zeker gaan missen.
Marianne Rots
Werkgroep communicatie VEC
Sommige ontwikkelingen in het duurzaamheidslandschap maken me blij. Houten woningen is er zo een. Hout is prachtig materiaal: het is warm, niet te hard, er lopen mooie lijnen door, de kleurschakeringen zijn harmonieus en het is vriendelijk om te bewerken. Elke tiener kan een houten bed of boekenkast maken en dan ziet het er ook nog goed uit. Probeer dat maar eens met steen of beton of glas of plastic.
Die toegankelijkheid van hout was ook zijn zwakte. Het kan krom trekken, je hebt er zo een deuk in en erg sterk was het niet. Hout in gebouwen doet denken aan krakende vloeren en kierende planken. Van hout kon je een boomhut bouwen of een schuurtje neerzetten maar dan hield het wel zo’n beetje op.
Maar nu niet meer. Met allerlei bewerkingen wordt hout steeds robuuster en zijn toepasbaarheid groter. Bovenal: bouwen met hout heeft grote voordelen voor het klimaat. Het houdt veel CO2 vast, kan geproduceerd worden met duurzaam beheerde bossen en het is recyclebaar. Vergelijk dat eens met beton of staal dat we nu nog veel gebruiken in de bouw. Die kosten een hoop energie om te produceren en veel mogelijkheden voor hergebruik van het materiaal zijn er niet. De ervaring in het bouwen met hout neemt snel toe. Inmiddels kunnen torenflats van 25 verdiepingen in hout gerealiseerd worden.
En nu blijkt dat er 12 houten woningen gebouwd gaan worden in Holy, in de nieuwe Vogelbuurt: https://denieuwevogelbuurt.nl/boompieper/ . Het ontwerp ziet er prachtig uit. De huizen krijgen een vegetatiedak met vetplantjes en mos. Dat helpt voor een aangename temperatuur in huis, verbetert de luchtkwaliteit en ondersteunt de biodiversiteit. De huizen zijn energieneutraal. Ze hebben geen gas meer nodig maar krijgen energie van een warmtepomp en zonnepanelen. Dit soort woningbouw ziet het VEC graag.
Ik ben in de verleiding me in te schrijven en dat kan binnenkort want de verkoop start op 6 april. Maar wat daar ook van komen mag, ik vind het geweldig dat zo’n project in Vlaardingen gerealiseerd wordt. Hopelijk gaat er snel nog veel meer gebouwd worden in hout. Wat een mooie verrijking zou dat zijn voor onze stad en wat een winst voor het klimaat!
Een interessant verhaal vond ik dit. Ik snap weer een beetje beter waarom het bij de overheid zo stroperig kan gaan als je iets voor elkaar wilt krijgen.
In 2019 trok een klokkenluider aan de bel: De Autoriteit Woningcorporaties wilde niet dat woningcorporaties de daken van hun appartementencomplexen vol zouden leggen met zonnepanelen. Eigenlijk zouden er maar zo’n 20 zonnepanelen op een dergelijk gebouw geplaatst mogen worden. Dat zou de energie voor de gezamenlijke ruimtes zijn zoals de liften. Daarmee werd het hele project onhaalbaar want om voor subsidie in aanmerking te komen zou een corporatie minstens 50 zonnepanelen moeten plaatsen.
Als je zoiets hoort dan vraag je je enigszins vertwijfeld af wat hier nu weer aan de hand is. Wat een raar verhaal. De energietransitie is een enorme opgave en de corporaties willen zoveel mogelijk bijdragen, voor het klimaat en om de energiekosten voor hun bewoners zo laag mogelijk te houden. Wat bleek? In de Woningwet waren beperkingen opgenomen van de activiteiten die woningcorporaties mogen uitvoeren. Na de problemen die waren ontstaan bij een paar corporaties die zich ingelaten hadden met zaken waar ze geen verstand van hadden, is dat wel begrijpelijk. Volgens de Woningwet zijn corporaties die op een logische manier zonne-energie opwekken, feitelijk een energieleverancier. En dat is door de wet verboden. Daarmee zat ook de Autoriteit Woningcorporaties klem want die moet gewoon de wet uitvoeren.
Vervolgens bleek dat als de wil er is, we ook met elkaar zulke problemen weer goed kunnen oplossen. De PvdA stelde vragen in de Tweede Kamer aan minister Ollongren over de situatie. Zij onderkende dat we de woningcorporaties hard nodig hebben voor een succesvolle energietransitie en ook om die voor iedereen betaalbaar te houden. Het ministerie ging aan de slag om de wet te veranderen. De wetswijziging is vorige week door de Tweede Kamer aangenomen. De nieuwe wet geeft de corporaties meer ruimte en regelt dat er geen afzonderlijke aansluiting van elke woning op de zonne-installatie hoeft te zijn. De wet staat toe dat stroom van het dak aan het net geleverd wordt en daarna verrekend. Corporaties krijgen ook de mogelijkheid om bij het verduurzamen van het eigen bezit direct betrokken particuliere eigenaren te ontzorgen. Voor de corporaties maakt dit de weg vrij om zonnepanelen volop te gaan gebruiken. Nu nog snel zorgen dat ook de Eerste Kamer de nieuwe wet goedkeurt.
Wetgeving is een ingewikkeld traject en we hebben bij de toeslagenaffaire kunnen zien wat voor ellende aangericht kan worden als een wet niet deugt. Dus moet er zorgvuldig gewerkt worden en vanuit verschillende perspectieven uitgezocht wat de consequenties zijn. In dit geval liep het allemaal op rolletjes en was iedereen het er meteen over eens dat dit struikelblok uit de wet verwijderd moest worden. Maar corona kwam ertussen en de toeslagenaffaire en allerlei andere dringende zaken en ondertussen zijn we twee jaar verder.
In dit bericht praten we u bij over een paar ontwikkelingen in zonne-energie.
Afgelopen jaar in april vertelden we u over de plannen van minister Wiebes voor het geleidelijk afbouwen van de saldering voor de opbrengst van zonnepanelen op het eigen dak. In november lieten we weten dat de Tweede Kamer nogal wat vragen had. Inmiddels heeft het parlement besloten dat deze vragen zo substantieel zijn dat het wetsontwerp hiervoor ‘controversieel’ is en daarom niet meer door deze Tweede Kamer behandeld zal worden. Het kan dus nog wel een poos duren voordat hier een beslissing over komt. En inmiddels worden er initiatieven ontwikkeld om tot een beter voorstel te komen.
Er zijn nu 623 energiecoöperaties in Nederland waarin bijna 100.000 Nederlanders participeren. Gemiddeld is dat bijna 160 leden per coöperatie. Het VEC heeft nu 149 leden, we zijn dus inmiddels al een coöperatie van ‘normale’ grootte geworden. Er zijn nu in totaal 761 collectieve zonnedaken in Nederland, waarvan 2 van het VEC. De 2 daken van het VEC hebben samen een vermogen van 145 kilowattpiek. Het gemiddelde collectieve dak is 125 kilowattpiek groot. We zouden het mooi vinden als ons volgend dak ook wat groter kan worden.
Het bericht Collectieve zonprojecten laat zien hoe het aantal collectieve zonprojecten zowel op daken als op grond of water zich heeft ontwikkeld over de afgelopen 6 jaar en hoeveel vermogen die projecten hebben. Zoals te verwachten zijn de projecten op grond of water een stuk groter dan de collectieve zonnedaken.
Dat is niet alleen maar positief. We hebben in september in het stukje over de Zonneladder al vraagtekens gezet bij de grote zonneweiden. Het oog wil ook iets. Aan zonnedaken stoort niemand zich. Inmiddels wordt van meer kanten opgemerkt dat er veel industriële daken onbenut blijven terwijl het animo voor zonneparken lijkt toe te nemen. Nu wordt door de ministeries van Binnenlandse Zaken en van Economische Zaken en Klimaat onderzocht hoe de ontwikkelingen de gewenste kant op geholpen kunnen worden. Geen OZB belasting over een zonnedak op een bedrijfspand? Minder subsidie voor zonprojecten op grond of water? Subsidie voor het versterken van bedrijfsdaken om installatie van zonnepanelen op het dak aantrekkelijk te maken? De gemeente de mogelijkheid geven bedrijven te verplichten zonnepanelen op het dak te installeren? We laten het u weten als er belangrijke ontwikkelingen zijn op dit gebied.
In totaal is in Nederland in 2020 voor maar liefst ruim 3000 megawattpiek ofwel 3 gigawattpiek aan zonnepanelen geplaatst. Het totaal geïnstalleerd vermogen aan zonnepanelen komt daarmee op ruim 10 gigawattpiek. Dit is vergelijkbaar met het stroomgebruik van bijna 3 miljoen huishoudens!
De ontwikkelingen in de zonne-energie gaan hard! Inmiddels komen er ook steeds meer zonnepanelen aan het eind van hun levensduur. Verschillende organisaties hebben de handen ineen geslagen om tot een goede aanpak van recycling te komen. Staatssecretaris van Veldhoven heeft nu een ‘Algemeen Verbindend Verklaring’ in werking gesteld om de recycling een goede kans van slagen te bieden. De regeling zal vooralsnog gelden tot 2025 maar de betrokken partijen verwachten dat ze nu deze regeling er is, al in twee jaar tijd tot 65% recycling kunnen komen. Hopelijk gaat dit goed lukken!
Afgelopen zomer bracht Arjen Lubach onder de aandacht dat er heel wat windmolens geplaatst moeten worden om de datacenters die nodig zijn voor onze online activiteiten van schone energie te voorzien. De elektriciteitsconsumptie van de data centers is nu al groter dan 1% van het wereldwijde energieverbruik. Eigenlijk was het een beetje uit de aandacht verdwenen dat computers zulke energie-slurpers zijn. Vroeger stonden ‘computerruimtes’ erom bekend dat er extra airconditioning in stond, de ventilatoren een hoop kabaal maakten en het in die ruimtes toch ongelooflijk warm was. Met de intrede van de PCs verdween dat beeld naar de achtergrond. PCs, laptops, tablets, smartphones, het beeld werd steeds moderner en zonder er bij stil te staan ontstond een vermoeden dat al die mooie, nieuwe communicatiemiddelen natuurlijk uitstekend in de moderne tijd passen. Uiteraard kan het dan niet klimaatonvriendelijk zijn. Ik schrok dan ook toen bleek dat de CO2 uitstoot van een online kerstkaart groter is dan van een kaart die de postbode in de brievenbus stopt. De energie-efficiëntie van de digitale wereld is wel enorm verbeterd de afgelopen decennia, maar het verbruik is nog steeds heel hoog.
Wetenschappers van enkele Amerikaanse en Engelse onderzoeksgroepen hebben nu de ecologische voetafdruk van ons internet gebruik in kaart gebracht (Resources, Conservation & Recycling 167 (2021) 105389, gerapporteerd in Duurzaam Nieuws). Bijvoorbeeld van online vergaderen of het streamen van films. Ja, dat geeft een forse CO2 uitstoot en kost veel water. Om concreet te worden: een uur online video-vergaderen veroorzaakt een uitstoot van 150—1000 gram CO2 en verbruikt 2 – 12 liter water. Overigens zit hier wel aanzienlijke variatie in tussen verschillende landen.
Nu het goede nieuws. De voetafdruk van online vergaderen wordt voor maar liefst 96% veroorzaakt door het gebruik van de webcam. Ook de kwaliteit van het beeld speelt een grote rol. De milieubelasting van een streamingdienst kan met maar liefst 86% verminderd worden door de beeldkwaliteit op standaard te zetten in plaats van High Definition.
Ook een beetje maat houden in ons internet gebruik is misschien een goed idee. De onderzoekers stelden vast dat sinds de start van de lockdown het internetverkeer met ongeveer 20% is toegenomen. Als dat zo door gaat tot eind 2021, dan hebben we een bos van 185.000 vierkante kilometer nodig om de extra CO2 uitstoot te compenseren. Met het extra water dat er voor nodig is zouden 300.000 Olympische zwembaden gevuld kunnen worden. Maar er zijn dus een paar makkelijke keuzes die we zelf kunnen maken en die grote invloed hebben op de milieu-impact van ons internet gebruik.
Terwijl ik dit stukje schrijf kleurt de wereld buiten langzaam wit. Het is alweer even geleden dat we dat in Vlaardingen gezien hebben. Daar zit wat toeval in maar het reflecteert ook de klimaatverandering. Het Vlaardings Energie Collectief (VEC) zet zich vooral in om de uitstoot van broeikasgas te verminderen door energiebesparing en duurzame energie op te wekken. Maar de energietransitie is maar een kant van de medaille. We proberen de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 C maar ondertussen is het klimaat allang aan het veranderen. Ik had het me niet gerealiseerd maar in het akkoord van Parijs zijn ook afspraken gemaakt over de aanpassingen van alle landen aan de klimaatveranderingen. Doen we dat niet dan ontstaan alsnog grote, mondiale problemen. Bijvoorbeeld als gevolg van hittestress, problemen in de landbouw en dus de voedselvoorziening, klimaatvluchtelingen, bosbranden en overstromingen.
Het UNEP, het Environment Programme van de Verenigde Naties rapporteert jaarlijks zijn Adaptation Gap Report en het 2020 rapport is net uit. U kunt het hier vinden: https://www.unenvironment.org/resources/adaptation-gap-report-2020. Er is goed nieuws en slecht nieuws. De meeste landen boeken nu vooruitgang met hun plannen voor de klimaatadaptatie. Het slechte nieuws is dat het lang niet snel genoeg gaat. Vooral de financiering blijft achter en de kloof tussen wat aan financiering beschikbaar komt en wat nodig is wordt groter, niet kleiner. Dit jaar besteed het rapport speciaal aandacht aan projecten die gebruik maken van mechanismes in de natuur zelf, de zogenaamde nature-based solutions. Voorbeelden van zulke projecten in Nederland zijn de Zandmotor aan de kust bij Kijkduin en de ruimte die gecreëerd is om rivieren in de uiterwaarden te laten overstromen.
In de Nederlandse Klimaat Adaptatie Strategie zijn de plannen gegroepeerd rond 4 trends in het klimaat: het wordt warmer, de zeespiegel stijgt en als gevolg van het extremer worden van het weer, wordt het zowel natter als droger. Daar goed invulling aan geven is nog niet zo makkelijk. Om hittestress in de steden te verminderen wil je veel groen en water in de stad. Dat kan het makkelijkst als je ruimte hebt, maar die hebben we meestal niet. We willen voor 2030 een miljoen nieuwe woningen bouwen maar de meeste gemeenten hebben geen ruimte meer. Dus moeten ze gaan ‘inbreien’, dus dat strookje groen dat om de hoek ligt toch maar gebruiken voor een rijtje nieuwe huizen. Daarmee wordt het des te belangrijker om op eigen terrein zoveel mogelijk groen en water te realiseren. Als u misschien een schuurtje of garage hebt met een plat dak, kunt u daar misschien een groen dak van maken? Of voordat u zonnepanelen op uw platte dak legt kunt u er misschien eerst een groen dak van maken? Ik heb zelf die kans gemist en daar heb ik wel spijt van. Een groen dak verhoogd ook het wooncomfort want het verbetert de isolatie.
Het mooiste voorbeeld van klimaatadaptatie dat ik ken zijn de projecten van het bedrijf Groasis in Brabant. Als u geïnteresseerd bent hoe je in de woestijn en op droge, uitgeputte gronden weer planten en bomen kunt laten groeien zonder dat je daar energie-slurpende irrigatie voor hoeft aan te leggen, kijkt u dan eens hier: https://www.groasis.com/nl/projecten. Ik word er blij van.
